ผักเกษตรอินทรีย์ แตกต่างจากผักไฮโดรโปนิกส์อย่างไร
มีคนจำนวนมากเข้าใจว่า ผักไฮโดรโปนิกส์ คือ ผักอินทรีย์ หรือเรียกอีกอย่างว่าผักออร์แกนิคซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ผักไฮโดรโปนิกส์ไม่ใช่ผักอินทรีย์หรือผักออร์แกนิค
ความหมายของผักเกษตรอินทรีย์ และผักไฮโดรโปนิกส์สามารถอธิบายได้ดังต่อไปนี้
ผักเกษตรอินทรีย์ หรือผักออร์แกนิค คือ ผักที่ได้จากการทำการเกษตรแบบอินทรีย์ หมายถึงระบบการผลิตพืชที่ไม่ใช้สารเคมีทุกชนิดในทุกขั้นตอนการปลูก ไม่ว่าจะเป็นปุ๋ยเคมี สารเคมีกำจัดศัตรูพืช กำจัดวัชพืช ฮอร์โมนสังเคราะห์ สามารถใช้ได้แค่ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ และปุ๋ยพืชสดเท่านั้น การจัดการพื้นที่เพาะปลูก ไม่ให้ปนเปื้อนกับแปลงปลูกพืชแบบเคมี และห่างไกลจากแหล่งมลภาวะ เช่น โรงงานอุตสาหกรรม หรือถนนหลัก รวมทั้งยังต้องมีการจัดการระบบน้ำที่ใช้ไม่ให้มีความเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของสารเคมีและสารต้องหามอื่นๆ
ตัวอย่างข้อกำหนดของการปลูกผักอินทรีย์
- ห้ามใช้สารเคมีสังเคราะห์ทุกชนิด
- เน้นการปรับปรุงดินด้วยอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวิภาพ ตลอดจนการปลูกพืชหมุนเวียน เพื่อให้พืชแข็งแรงมีความต้านทานต่อโรคและแมลงศัตรูพืช
- ป้องกันการปนเปื้อนของสารเคมีจากภายนอกฟาร์ม ทั้งดิน น้ำ และอากาศโดยสร้างแนวกันชนด้วยการขุดคูหรือปลูกพืชยืนต้นหรือพืชล้มลุก
- การกำจัดวัชพืช ใช้การเตรียมดินที่ดี และแรงงานคนหรือเครื่องมือกลแทนการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืช
- เคารพสิทธิมนุษย์และสัตว์ เช่นการใช้ปุ๋ยคอกจะต้องมาจากฟาร์มที่เลี้ยงสัตว์แบบปล่อยตามธรรมชาติไม่ได้กักขังเป็นต้น
- รักษาความหลากหลายทางชีวภาพโดยการรักษาไว้ซึ่งพันธุ์พืชหรือสัตว์ สิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่มีอยู่ในท้องถิ่น ตลอดจนปลูกหรือเพาะเลี้ยงขึ้นมาใหม่
ผักไฮโดรโปนิกส์ คือ ผักที่ได้จากระบบการปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์ ไฮโดรโปนิกส์มาจากภาษาอังกฤษคือ Hydroponics คำว่า Hydroponics มาจากการรวมคำในภาษากรีกสองคำ คือคำว่า Hydro หมายถึงน้ำ และคำว่า Ponos หมายถึง งาน เมื่อรวมสองคำเข้าด้วยกันแล้วความหมายคือ Water Working หรือหมายถึงการทำงานของน้ำที่มีสารละลายธาตุอาหารผ่านรากพืช
ผักที่ปลูกด้วยระบบไฮโดรโปนิกส์จะใช้ปุ๋ยเคมีเป็นสารละลายธาตุอาหารในสัดส่วนที่พืชต้องการ และควบคุ่มสภาพแวดล้อมต่างๆให้เหมาะแก่การเจริญเติบโตของพืช จึงทำให้พืชโตไว ผักที่นิยมปลูกด้วยระบบไฮโดรโปนิกส์คือผักสลัด รวมถึงผักไทยบางชนิด ซึ่งในความเป็นจริงแล้วระบบไฮโดรโปนิกส์สามารถปลูกพืชได้ทุกชนิด
จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า ผักเกษตรอินทรีย์ หรือผักออร์แกนิคนั้น จะไม่ใช้สารเคมีใดๆเลย แต่ผักที่ปลูกในระบบไฮโดรโปนิกส์นั้นยังมีการใช้ปุ๋ยเคมี
จะรู้ได้อย่างไรว่าผักที่เลือกซื้อเป็นผักเกษตรอินทรีย์ของแท้
พืชผักเกษตรอินทรีย์ที่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานจะได้รับใบรับรองแปลงผลิตพืชอินทรีย์จากหน่วยงาน กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ภายใต้เครื่องหมาย ออร์แกนิคไทยแลนด์ (Organic Thailand) ซึ่งรับรองผลผลิตในระดับการค้าภายในประเทศ และสำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ ภายใต้เครื่องหมาย มกท. ที่มีเครื่องหมาย IFOAM Accredited ซึ่งรับรองผลผลิตในระดับการค้าระหว่างประเทศ
